POLSKA - stan badań

Rafał Milach: „Drgania” 

Wystawa Rafała Milacha w Galerii Studio w Warszawie to zapis o podwójnym charakterze. Po pierwsze artysta opisuje i porządkuje wizualne przejawy protestów publicznych w Polsce po 2016 roku. Po drugie prowadzi refleksję nad własnym uczestnictwem w oddolnym ruchu społecznym.
Rafał Milach (1978) jest fotografem i artystą, założycielem i uczestnikiem kolektywu Sputnik Photos. Otrzymał nominację do agencji Magnum. Miał wystawy w Zachęcie i w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie, w Atlasie Sztuki w Łodzi, w Photographers’ Gallery w Londynie. Jego żywiołem jest dialog. Z Karoliną Gembarą stworzył, pokazywaną na wystawie, pracę Wysiew inspirowaną Czarnym Protestem – manifestacjami przeciwko dyskryminacji kobiet. Z Maciejem Pisukiem pracuje nad powieścią graficzną poświęconą dramatycznemu wydarzeniu samospalenia z dnia 19 października 2017 na Placu Defilad w Warszawie. Założył internetową platformę Archiwum Protestów Publicznych, której autorami są także Agata Kubis, Adam Lach, Chris Niedenthal, Wojciech Radwański i Paweł Starzec.

Drgania to obraz emocji, którymi emanuje tłum: gniewu i entuzjazmu, nadziei i załamania. Milach stawia także pytanie o zmianę, jaką mogą przynieść masowe protesty. I czy da się dzisiaj, z grup działających spontanicznie i pod wpływem emocji, zbudować sprawczą wspólnotę.

Kuratorka Dorota Jarecka

Agnieszka Rayss: „Padający żołnierz” 

W Polsce zaczyna się starzeć pierwsze pokolenie ludzi, którzy nie doświadczyli wojny. Osoby urodzone w latach 50., jej wyobrażenie lepiły ze wspomnień i lęków swoich rodziców, pomieszanych z propagandową lekcją historii. Z każdą kolejną dekadą coraz większe znaczenie w tworzeniu obrazu wojny miały media – fotografie prasowe, filmy, seriale, wreszcie gry komputerowe, zwykle oferujące skupienie na militarnym fetyszu: typach broni, strategiach bitewnych, heroicznym myśleniu o figurze żołnierza-bohatera. 

Karolina Gembara: „Zimowy umysł”

Prezentowany cykl opowiada o tzw. repatriacji i konsekwencjach tego procesu – psychologicznych i tożsamościowych – z perspektywy drugiego pokolenia urodzonego na tzw. Ziemiach Odzyskanych po wojnie, do którego należy autorka. Autorka wyjaśnia: “wydarzenia wojenne i zaraz po wojnie na terenie dzisiejszej Ukrainy, przesiedlenie, utrata domu, stres związany z podróżą w nieznane, nowy dom pełen obcych zapachów i przedmiotów, nierzadko wraz z dotychczasowymi lokatorami – te przeżycia były udziałem nie tylko moich dziadków i babć, ale milionów ludzi, którzy na mocy postanowień poczdamskich zmuszeni zostali do przeprowadzki na Zachód. Przeżycia te oznaczały także życie w niepewności, strachu, tęsknocie i niechęci do zapuszczenia korzeni, poczucia się u siebie, rozpakowania walizek.” W projekcie autorka zastanawia się jak to jest żyć z poczuciem tymczasowości. Zadaje pytanie czy w kontekście obecnych dynamicznych ruchów migracyjnych dawne doświadczenia mogą nas czegoś nauczyć? Czy mogą pomóc zrozumieć traumę tych, którzy zmuszeni są opuścić swój dom? Wspólnota tego doświadczenia daje nadzieję na współczucie wobec wszystkich, którzy doświadczyli utraty.

Jan Brykczyński: „Miejsce powszednie” 

Przedmiotem zainteresowania autora były przestrzenie znajdujące się na obrzeżach miejskiej zabudowy. Miejsca te zazwyczaj znajdują się na peryferiach tych miast, a czasem niemalże w ich centrum. To miejsca niekontrolowane przez miejskich urbanistów, gdzie oddolnie kształtuje się architektura przeznaczona na wszelkiego rodzaju, działalność usługową. Jest to więc w większości architektura czysto funkcjonalna, mająca umożliwić prowadzenie danej działalności, ale bez dbałości o jej wygląd. Podobne podejście panuje wśród dominujących tę przestrzeń szyldów i reklam, które mają za zadanie być widoczne, wybijać się na tle pozostałych i informować o prowadzonej działalności. Ich walory estetyczne znowu są pominięte i ograniczone do roli przyciągnięcia uwagi przechodnia wszystkimi dostępnymi środkami. “Chciałbym skonfrontować widza z tą przestrzenią tak dobrze znaną, której jednak na co dzień wolimy się nie przyglądać” – mówi autor.

Adam Pańczuk: „Kwestionariusz”

 Artysta pracował z dziećmi oraz młodzieżą w formule warsztatów w domach kultury i bibliotekach małych miejscowości. Uczestnicy zadawali przed kamerą pytania swoim rodzicom i dziadkom: Kim jesteś? Co jest ważne? Czego chcesz? Powstałe nagrania zostaną połączone, tworząc video i jednocześnie zbiorową odpowiedź na pytania o tożsamość Polaków. Filmy będą wyświetlane przez maszynę zaprojektowaną przez artystę. Przypomina ona szpitalne wyposażenie diagnostyczne, stając się przyczynkiem do badań nad współczesnym społeczeństwem przy wykorzystaniu narzędzi ze świata sztuki. W projekcie udział wzięli uczestnicy: Koła Fotograficznego “Migawka” w Białej Podlaskiej, Klubu Fotograficznego “Klatka” w Radzyniu Podlaskim oraz Wiejskiego Dom Kultury w Lubence.

Michał Łuczak: „Prace leśne”

Seria wielkoformatowych fotografii i obiektów autorstwa Michała Łuczaka to dokumentacja ingerencji autora w obszary leśne po trzebieżach*. Rachityczne i nieudolne instalacje z pozostawionych przez drwali gałęzi, pniaków i konarów podkreślają pustkę po drzewach, które jeszcze kilka tygodni wcześniej rosły w tych miejscach. Las jest miejscem gdzie przez wieki na drzewa patrzyło się pod kątem pozyskania drewna, ale też w ostatnich latach redukcji emisji CO2. Druga perspektywa jest dziś koniecznością, pierwsza to wręcz tradycja i jednocześnie ważna gałąź gospodarki.

* «pielęgnacyjne cięcie lasu»

Powstałe prace wizualne były prezentowane w Warszawie na wystawach:

Powstałe prace wizualne były prezentowane w Warszawie na wystawach:

Galeria Studio, Pałac Kultury i Nauki, Plac Defilad 1, 

Rafał Milach

Wernisaż: 9 grudnia 2019, godz. 19:00

Wystawa czynna: 09/12/2019 - 02/02/2020

Galeria 18A, ul. Bracka 20B (Pałac Brzozowskich)

Agnieszka Rayss, Jan Brykczyński, Michał Łuczak, Adam Pańczuk

Otwarcie: 10 grudnia 2019, godz. 19:00 - panel dyskusyjny z udziałem artystów

Wystawa czynna: 10/12/2019 - 29/12/2019

Galeria Program, ul. Andersa 13

Karolina Gembara

Wernisaż: 11 grudnia 2019, godz. 19.00

Wystawa czynna: 11/12/2019 - 20/12/2019

Wystawom towarzyszyły akcje związane z podejmowanymi tematami, przy udziale gościnnych artystów i artystek ze sztuk performatywnych i pokrewnych.